نشریه دانشنامه اقتصادی، عضو کمیته بین‌المللی اخلاق در انتشار (COPE) می‌باشد و از آیین‌نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می‌نماید.

🔗 لینک عضویت نشریه در COPE

وظایف سردبیران

• پذیرش مقالات: سردبیر نشریه مسؤول تصمیم‌‌گیری برای پذیرش یا رد مقالات ارسالی است. سردبیر با کمک هیأت تحریریه و با درنظرگرفتن مسائل مربوط به حق کپی‌برداری، سرقت علمی و نیز صلاحدید داوران و ویراستاران اقدام به پذیرش مقاله می‌نماید.

• رعایت عدالت: سردبیران صرفاً باید درمورد مقالات ازحیث علمی‌بودن آن‌ها قضاوت نمایند و باید بدون طرفداری یا کینه‌توزی شخصی یا درنظرگرفتن مواردی ازقبیل ملیت، جنسیت، مذهب و مسائل قومی، نژادی و سیاسی عمل نمایند.

• رعایت اصل محرمانه‌بودن: سردبیران و هیأت تحریریه نباید اطلاعات مربوط به مقاله را برای کسی غیر از داوران، نویسندگان و ویراستاران افشا نمایند.

• افشانکردن محتوای مقالات و عدم استفادة شخصی از آن‌ها: آن بخش از مطالب مقالات ارسالی که منتشر نشده‌اند، نباید در پژوهش شخصی سردبیر یا هیأت تحریریه، بدون گرفتن رضایت مکتوب از نویسنده استفاده شوند. اطلاعات یا ایده‌های محرمانه که ازطریق ارزیابی مقالات کسب شده‌اند، باید به‌‌صورت محرمانه حفظ شوند و در جهت منافع شخصی استفاده نگردند.

وظایف داوران

🔗 راهنمای اخلاقی COPE برای داوران

• پذیرش مقالات: داوران به سردبیر و اعضای هیأت تحریریه در تصمیم‌گیری برای پذیرش یا رد مقاله کمک می‌نمایند و ازطریق ارسال اصلاحیه به نویسندگان در ارتقای کیفیت مقالة آن‌ها سهیم هستند.

• داشتن حق نپذیرفتن مقاله: نپذیرفتن ارزیابی یک مقاله برحسب زمان مشخص‌شده ضروری و لازم است. داوری که بر صلاحیت‌نداشتن کافی خود برای داوری مقالة پژوهشی آگاهی دارد، بایستی از ارزیابی مقاله خودداری کند.

• محرمانه‌بودن: داوران باید به محرمانه‌بودن فرایند ارزیابی مقاله احترام بگذارند و نباید اطلاعات مربوط به مقاله را بدون اجازة مکتوب از نویسنده در اختیار شخصی غیر از سردبیر قرار دهند.

• نداشتن سوگیری: داوران باید مقالات را بی‌طرفانه و عادلانه ارزیابی نمایند. آن‌ها باید از سوگیری‌های شخصی در قضاوت‌های خود اجتناب ورزند.

• منابع: داوران موظف هستند منابعی را که نویسنده به آن‌ها ارجاع داده است، شناسایی و بررسی نمایند. هرگونه نتیجه-گیری یا بحثی که در مقاله مطرح شده باشد، بایستی همراه با منبع آن ذکر گردد. همچنین، داوران موظف می‌باشند در صورت مشاهدة هرگونه شباهت یا هم‌پوشانی بین اثر ارسالی و مقاله‌ای دیگر، موضوع را به سردبیر اطلاع دهند.

• تضاد منافع: داوران نباید از اطلاعات یا ایده‌هایی که طی فرایند ارزیابی به‌دست آورده‌اند، در جهت منافع شخصی خود استفاده نمایند. همچنین، داوران باید از ارزیابی مقالاتی که از دید آن‌ها مشمول تضاد منافع اعم از منافع مشترک مالی، سازمانی، شخصی یا هرگونه ارتباط یا پیوندهایی دیگر با شرکت‌ها، نهادها یا افراد مرتبط با مقالات است، خودداری نمایند.

وظایف نویسندگان

🔗 استانداردهای بین‌المللی برای نویسندگان

• ارائة گزارش از یافته‌های تحقیق: نویسنده، مسؤول نهایی محتوای کل مقالة ارسالی است. نویسندگان متعهد هستند تا یافته‌های پژوهش خود را به ‌طور کامل گزارش کنند و در ارائة یافته‌ها و تفسیر آن‌ها دقت لازم را داشته باشند. مقاله باید حاوی جزئیات و منابع کافی باشد؛ به‌طوری‌که امکان دسترسی سایر پژوهشگران به مجموعه داده‌های یکسان برای تکرار پژوهش وجود داشته باشد.

• سرقت علمی: نویسندة مقاله باید از اینکه تمامی مطالب ذکرشده حاصل پژوهش وی است، اطمینان حاصل نماید و اصالت هریک از مجموعه داده‌های به‌کارگرفته‌شده را مشخص کند.

• اصالت: مقاله باید حاصل پژوهشی جدید و اصیل باشد. نویسنده نمی‌تواند مقاله‌ای را که کل یا بخشی از آن در نشریه‌ای دیگر درحال بررسی است یا قبلاً به نشریه یا همایش دیگری ارسال شده است، به این نشریه ارسال نماید.

• تشکر و قدردانی: نویسندگان باید به افراد یا سازمان‌هایی که در شکل‌گیری پژوهش آن‌ها مؤثر بوده‌اند، اشاره نمایند و از آن‌ها قدردانی کنند.

• تألیف اثر: همة نویسندگانی که نام آن‌ها در مقاله ذکر شده است، باید در انجام پژوهش همکاری جدی داشته باشند و در مقابل نتایج پاسخ‌گو باشند. اعتبار و امتیاز نویسندگی یا تألیف باید به نسبت مساعدت‌ در انجام و نگارش بخش‌های مختلف تعیین شود. نویسندگان باید مسؤولیت انجام پژوهش را بپذیرند. نویسندة مسؤول که مقاله را به نشریه ارسال می‌نماید، باید یک نسخه یا پیش‌نویس از مقاله را به همة نویسندگان همکار ارسال نماید و رضایت آن‌ها را برای ارسال نشریه به مقاله و انتشار آن کسب کند.

• تضاد منافع: نویسندگان موظف هستند هرگونه تضاد منافعی را که بر نتیجة پژوهش آن‌ها یا تفسیر یافته‌ها تأثیرگذار بوده است، مطرح نمایند و منابع مالی حامی پژوهش خود را ذکر کنند.

• دقت: اگر نویسنده‌ای به اشتباه یا بی‌دقتی مهمی در اثر خود پی برد، موظف است موضوع را به‌سرعت به سردبیر نشریه اطلاع دهد و در فرایند بازبینی و اصلاح مقاله همکاری نماید.

وظایف ناشر

رسیدگی به رفتارهای غیراخلاقی انتشار: در مواردی که سوء رفتار علمی درخصوص انتشار تقلبی یا سرقت ادبی ادعا یا اثبات شود، سردبیر با همکاری ناشر، تمام اقدامات لازم را برای روشن شدن وضعیت و اصلاح مقاله مورد نظر انجام خواهد داد. اقدامات شامل انتشار سریع یک اصلاحیه، شفاف‌سازی و یا در شدیدترین حالت، پس گرفتن مقاله مشکوک است. سردبیر به کمک ناشر باید اقدامات معقولی را برای شناسایی و جلوگیری از انتشار مقالاتی که در آن تخلفات تحقیقاتی رخ داده است، انجام دهند و تحت هیچ شرایطی چنین رفتار نادرستی را تشویق نکنند و آگاهانه اجازه وقوع چنین تخلفی را ندهند.

دسترسی به محتوای نشریه: ناشر موظف است به کمک سازمان‌ها و حفظ آرشیو دیجیتال خود، دسترسی دائمی به محتوای مقالات منتشر شده را تضمین نماید.

مدل کسب و کار ناشر: دانشگاه فردوسی مشهد به‌عنوان ناشر نشریه، با پرداخت بودجه تعریف شده برای هر شماره چاپ شده از نشریه (باتوجه به رتبه نشریه در ارزیابی سالانه‌ای که در پرتال نشریات علمی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری اعلام می‌شود)،  حمایت مالی انجام می دهد.

سیاست دانشگاه فردوسی مشهد در استفاده از هوش مصنوعی و مدل‌(های) زبانی بزرگ

 بر پایۀ دیدگاه کمیتۀ اخلاق انتشار (COPE)، نویسندگان در تمام آثارو اعم از مقاله های علمی، این امکان را دارند تا از ابزارهای هوش مصنوعی و مدل(های) زبانی بزرگ برای تهیۀ پیش‌نویس نسخۀ نویسنده «در بخش مواد و روش‌ها (و یا بخش مشابه)»، استفاده کنند. نویسندگان تنها در صورتی این امکان را خواهند داشت که با رعایت شفافیت، مسئولیت کامل اثر خود را بپذیرند و نسبت به محتوای مقاله پاسخگو باشند. ابزارهای هوش مصنوعی صلاحیت قرارگرفتن در میان نام نویسندگان را ندارد. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، در موضوعات مربوط به نویسندگی، سرقت ادبی، شفافیت و مسئولیت‌پذیری کاملاً به معیارهای دیرینۀ  دانشگاهی متعهد است؛ بنابراین نویسندگان ملزم به مستندسازی و بیان دقیق شیوۀ استفادۀ خود از هوش مصنوعی و مدل(های) زبانی بزرگ هستند.

سیاست نشریه در مواجهه با سرقت علمی

اعضای هیات تحریریه نشریه دانشنامه حقوق اقتصادی  اقدامات لازم را برای بررسی مقالات ورودی در مورد اصالت، قابلیت اطمینان اطلاعات ارائه شده و استفاده صحیح از استنادات و ارجاعات انجام می‌دهند. اعضای هیات تحریریه این نشریه یادآوری می‌نمایند که سرقت علمی امری غیرقابل قبول است و بنابراین سیاست‌های زیر را در صورت شناسایی سرقت علمی در هر یک مقالات ارسال شده به نشریه اعمال نموده و متناسب با آن اقدامات لازم خواهد نمود.

سرقت علمی به هر شکل، از جمله نقل قول مستقیم یا نقل قول غیر مستقیم از بخش‌های اساسی مقاله دیگران (بدون ذکر منبع)، "جازدن" مقاله دیگران به‌عنوان مقاله خود، یا ارائه نتایج تحقیقات انجام شده توسط دیگران، به‌نام خود، از نقطه نظر انتشار مقالات علمی امری غیراخلاقی بوده و غیرقابل قبول است. همه نویسندگان مقاله ارسالی باید اطمینان حاصل کنند که نسخه ارسالی اثری بدیع و فارغ از هر یک از جنبه‌های سرقت علمی باشد. به همه نویسندگان مقالات ارسالی به نشریه توصیه می‌شود با استفاده از یکی ابزارها و نرم‌افزارهای همانندجویی، میزان تشابه مطالب مقاله ارسالی خود را با منابع موجود ارزیابی کنند. همه نویسندگان باید اطمینان حاصل نمایند که مقاله ارسالی قبلاً به زبان دیگری منتشر نشده باشد و همچنین به‌طور هم‌زمان به نشریات دیگر ارسال نشده است (ارسال هم‌زمان به نشریه دیگر غیرقابل قبول است).

اگر هر یک از رفتارهای غیراخلاقی فوق توسط هیات تحریریه نشریه و یا توسط یکی از داوران تشخیص داده شود، مقاله بلافاصله رد می‌شود و هیات تحریریه با نویسنده(ها) تماس گرفته تا توضیح مقتضی در آن مورد ارائه نمایند. اگر نویسنده(گان) در مدت زمان معقولی توجیه و پاسخ مناسب ندهند، به سردبیر نشریات دیگر (در مورد ارسال هم‌زمان به نشریه دیگر) و موسسه مربوطه نویسنده(گان) اطلاع داده شده و نام نویسندگان در لیست سیاه قرار گرفته و اجازه ارسال مقاله به نشریه حقوق اقتصادی  از آن‌ها سلب می‌شود.

اگر سرقت علمی پس از انتشار مقاله توسط فردی گزارش شود، موضوع توسط هیات تحریریه نشریه بررسی می‌شود و اگر میزان سرقت علمی قابل‌توجه و غیر قابل اغماض باشد، مقاله از آرشیو نشریه خارج شده و به نهاد و سازمان مربوطه نویسنده اطلاع داده می‌شود و نام نویسندگان در لیست سیاه قرار می‌گیرد.