رویارویی خصوصی سازی با فساد در اقتصاد ایران؛ ارزیابی کارآمدی نظارت پیشگیرانه

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• عباس نقی پور نصیرآبادی ¹
• حسن عالی پور ²

¹ دانشجوی دوره دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌جنوب

² استادیار پردیس فارابی دانشگاه تهران

https://doi.org/10.22067/economlaw.2022.73935.1113

چکیده

خصوصی‌سازی یکی از مهمترین راهکارها در راستای حکمرانی مطلوب و کاهش فساد می‌باشد اما به دلیل حجم عظیم گردش پول و جا به‌ جایی امتیاز، همواره به عنوان یک فرصت ارتکاب جرم نیز شناخته می‌شود. در ایران تعداد قابل توجهی از بنگاه‌های اقتصادی تحت عنوان خصوصی سازی از مالکیت دولت خارج شده است ولی این اقدامات نه تنها منجر به کاهش فساد نگردید بلکه خود به فرآیندی فساد زا مبدل شد و ناکارآمدی نظارت پیشگیرانه در این زمینه نمایان گردید. مسئله بنیادین این نوشتار نیز مرتبط با چرایی شکست تدابیر نظارتی در حوزه‌ی پیشگیری از رسوخ فساد در فرآیند خصوصی‌سازی است. این پژوهش با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی به این نتیجه رسیده است که اساساً سیاست‌های مبتنی بر خصوصی‌‌سازی با ماهیت نظام اقتصادی ایران تطابق ندارد. این ناسازگاری موجب شده تا از یک طرف اهداف اقتصادی خصوصی‌سازی محقق نشود و از طرف دیگر اعمال تدابیر مؤثر پیشگیری از فساد مانند نظارت نیز کارآمد نباشد. به همین دلیل اثر گذاری سیاست‌های مبتنی بر انتقال اقتصاد در مواجهه با فساد در گرو تغییر رویکرد حاکمیت نسبت به ماهیت نظام اقتصادی است.

کلیدواژه‌ها

• خصوصی‌سازی
• فساد
• نظام اقتصادی
• نظارت پیشگیرانه

مراجع

•  

  REFERENCES

  • Abedi Tehrani, Tahereh .(2011). The Victimology of Economic Crimes in Iran and Measures to Protect Its Victims, Ph.D. Thesis, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran. [In Persian]
  • Ahmadi, Seyed Ali Akbar, Homayouni, Gholam Hossein, Asgari Dehabadi .(2015). Administrative and Financial Corruption in Today's Organizations, Tehran, Fuzhan. [In Persian]
  • Alaei, S. F., & Andersson, A. (2014). Privatization: What we learn from failure: A case study of Iran Air.
  • Amiri, Hadi, Rouhallah, Shahnazi and Dehghan Shaabani, Zahra. (2012). Economics of the Public sector, Book I, Tehran, Research Institute of HAWZAH & UNIVERSITY. [In Persian]
  • Ardashiri, Mansour. (2007). Privatization in Higher Education: Objectives, Methods, Financing and Cost Analysis, Journal of Majlis and Rahbord, No. 55, pp. 349-378. [In Persian]
  • Asad Alizadeh, Akbar. (2007). Glossary: Socialism, Moballeghan, No. 92, PP. 46-51. [In Persian]
  • Bakhtiarzadeh, Mohammad Javad (2007), Monitoring and control and its management stages, Management Quarterly in Islam, No. 9, pp. 5-8. [In Persian]
  • Burke, R. H. (2018). An introduction to criminological theory. Routledge.
  • Dadkhodaei, Leila. (2011). Financial-Administrative Corruption and Criminal Policy Against It, First Edition, Tehran, Mizan. [In Persian]
  • Faizpour, Mohammad Ali, Ramezani, Fariba. (2017). The Size of Government and the Corruption Perceptions Index: Lessons for Iran from Other Countries, Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, No. 20, pp. 97-128. [In Persian]
  • Filipovic, A. (2005). Impact of privatization on economic growth. Undergraduate Economic Review, Vol. 2, No. 1, p.7.
  • Forouzandeh, Lotfollah. (2006). Monitoring and Control in Islamic Management, Quarterly Journal of Parliament and Research, No. 53, pp. 55-86 [In Persian]
  • Gassin, Raymond. (2014). Criminology of Economic Crime (General Theory of Hypocrisy), Research and Translation: Shahram Ebrahimi, Tehran, Mizan.
  • Khandan, Abbas. (2015). Privatization: A Historical Look at the Iranian Experience, Political-Economic Information, No 302, pp. 190-201. [In Persian]
  • Khezri, Mohammad, Torbati Moghadam, Farhad and Nazari, Mohammad Reza. (2017). Identifying the grounds of corruption in government tenders, Journal of Comparative Economics, Fourth Year, No. 2, pp. 1-24. [In Persian]
  • Kozinski, A., & Bentz, A. (2013). Privatization and its Discontents. Emory LJ, 63, 263.
  • Mir Jalili, Seyed Hossein. (2007). Teachings of the Historical School for the Analysis of Iranian Economy, Economic Research Journal (Allameh Tabatabai University), No. 26, pp. 43-76. [In Persian]
  • Moazeni, Ruhollah. (2017). General Economic Law - A Comparative Study of Iran and France, Tehran, Majd. [In Persian]
  • Mohaghegh, Mohammad Javad. (2010). The Economic System from the Perspective of the Constitution of the Islamic Republic of Iran, Journal of Marifat, No. 89, pp. 90-104. [In Persian]
  • Mohammad Nassel, Gholam Reza. (2013). The bases of Crime Prevention, Tehran, Mizan. [In Persian]
  • Pak Nahad, Amir. (2015). Risk-oriented criminal policy, Tehran, Mizan.
  • Philp, M. (2006). Corruption definition and measurement. Measuring corruption, pp. 45-56.
  • Rabiee, Ali. (2004). Long Live Corruption, Political Sociology of Corruption in Third World Governments, Tehran, Ministry of Culture and Guidance. [In Persian]
  • Rahiminejad, Ismail. (2016). A Look at the Limitations, Barriers, Legal Deficiencies of Controlling Economic Crimes in Iran, Encyclopedia of Criminal Sciences, Book II, Tehran, Mizan. [In Persian]
  • Ravasani, Shapoor. (2001). Privatization, Aghazadehs and inauspicious connection with cartels, Journal Ghozaresh, No. 123, pp. 30-38. [In Persian]
  • Rose-Ackerman, S. (1997). Corruption and development (pp. 35-57). Washington, DC: World Bank.
  • Sadeghnejad Naeini, Majid. (2017). Analysis of Corporate Crimes in the Light of Economic Systems, Legal Journal of Justice, No. 99, pp. 201-228. [In Persian]
  • Salimi, Sadegh. (2016). A Comparative Study of the Position of Transparency in the Fight against Corruption in Iranian Criminal Policy and UN Documents, Encyclopedia of Criminal Science, Book II, Tehran, Mizan. [In Persian]
  • Schmidt, K. D. (1995). Requirements for successful privatization: Lessons from the Treuhandanstalt's approach (No. 696). Kiel Working Paper.
  • Shafiei Sardast, Jafar, Gorji Azandariani, Ali Akbar, Fazelinejad, Javad. (2018). Conceptual distortion of Supervision in the Iranian legal system, Quarterly Journal of Administrative Law, No. 16, pp. 63-88. [In Persian]
  • Shahbazi, Azizallah, Golshani, Alireza. (2017). The Relationship between the State Economy and the Business-Political cycle; Case study of Iran, Journal of the Islamic Revolution Approach, No. 39, pp. 79-100. [In Persian]
  • Tavassolizadeh, Turan. (2010). Prevention of Economic Crimes in Iranian Criminal Policy and UN Documents, Ph.D. Thesis, University of Tehran. [In Persian]
  • Vold, G. B, Bernard, T. J, and Snipes, J. B. (2009). Theoretical Criminology (A Transition to Criminological Theories), Translated by: Ali Shojaei, Tehran, SAMT.