اعتبار شرط وجه التزام در دیون پولی؛تحلیل رأی وحدت رویه شماره 805 هیأت عمومی دیوان عالی کشور

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• سید محمد حسن ملائکه پور شوشتری ¹
• محسن علیجانی ²

¹ گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

² حقوق خصوصی،دانشکده حقوق و علوم سیاسی،دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز ،ایران

https://doi.org/10.22067/economlaw.2022.74203.1122

چکیده

چکیده:
پیش بینی وجه التزام در تعهدات پولی اگرچه رایج است اما ترویج آن موجب نگردیده تا ماهیت و احکام آن بدون اختلاف مورد قبول حقوقدانان باشد. بنا به طبع این تعهدات، ریشه اختلافات به ماهیت پول و حرمت ربای قرضی بر می گردد. اگرچه ضرورت بانکداری نوین موجب گردید تا قانونگذار در قانون عملیات بانکداری بدون ربا با شرایطی مطالبه مازاد بر مبالغ پرداختی را جایز بداند، اما اختلاف در جواز پیش بینی چنین شرطی همچنان در سایر موارد باقی ماند. این اختلاف نظرها موجب تشتت آراء محاکم گردید تا جائی که دیوان عالی کشور در راستای وظایف خود اقدام به صدور رای وحدت رویه شماره 805 نمود. در این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی شرط وجه التزام در تعهدات پولی با تحلیل رای وحدت رویه شماره 805 دیوانعالی کشور با تکیه بر رویه قضایی مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه بدست آمده نشان می دهد: شرط وجه التزام ولو به بیشتر از میزان تورم، معتبر است.

کلیدواژه‌ها

• رای وحدت رویه شماره 805
• تعهدات پولی
• وجه التزام
• شرط کیفری
• ماده 230 ق.م

مراجع

•  

  • Abbasi Hosseinabadi, H., & Valizadeh, M. J. (2008). The impact of customary practice on the jurisprudential rule of the theory of the compensation of devaluation of money, Journal of Islamic Law, 9(28), 287-319.
  • Abbasi Khorasani, H. (2020). Lesson outside of jurisprudence. https://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/abbasi_khorasani/feqh2/99/991226/
  • Abedi, M. (2013). Economic and legal analysis of the validity of the criminal penalty clause, Encyclopedia of Judicial Law, 19 (4), 57-77.
  • Abedian, H. & Asadzade, M. & Firuzmand, A. (2010). In the pursuit of justice, the rulings of the Supreme Court in civil matters.(Vol 1) Tehran: Mizan Publication.
  • Abedian, H.. (2007). Comparative study Ability to enforce criminal conditions in contracts; The need to revise Article 230 of the Iranian Civil Code, journal of Theology and Law, (19), 3-44.
  • Barre, R. (1969). Economie politique (Vol.2) (M. Farhang, Trans.). Tehran: Soroush Publications.
  • Darabpour, M., & Soltani Ahmadabad, S. (2015). Legal philosophy and the nature of punitive damages. International Legal Journal, 52, 61-90.
  • Ghasemi Hamed, A. & Khosravi Farsani, A. & Aghababaei, F. (2014). Punitive damages in Iranian law, Legal Journal of Justice, (81), 162-187.
  • Haeri, S. K. (1415 AH), Al-Awaraq Al-Maliyah Al-Atebari, Risālat al-Thaqalayn Journal, 3 (9), 92-112.
  • Hashemi Shahroudi, M. (1382 AH). Encyclopedia of jurisprudence according to the religion of Ahl al-Bayt (Vol. 2). Qom: Institute of Encyclopedia of Islamic Jurisprudence.
  • Hashemi Shahroudi, M. (1433 AH). Contemporary jurisprudential readings (Vol.2). Qom: Institute of Islamic Jurisprudence.
  • Hashemi Shahroudi, S. M. (1999). Jurisprudential rules of the devaluation of money, Dardesi, 16, 5-11.
  • Hatami, A. & Sadeghi, A. (2013). Unjust liquidated damages term, Journal of Legal Knowledge and Research, 2, 59-104.
  • Jafari Langroudi, M. J. (1984). Law of obligations (Vol. 1), Tehran: University of Tehran Press.
  • Javadi Amoli, A. (2015). Lesson outside of jurisprudence, https://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/javadi/feqh/93/940215/
  • Karimi, A. (2019). Criticism of the lawsuit, )ir/kv2el3 (
  • Karimi, A., & Karimi, S. (2007). Critique of judgment 910913 of Tehran General Legal Court: the effect of non-observance of Article 139 of the criminal code on the validity of the arbitration agreement. Quarterly Journal of Rai, 6, 35-44.
  • Katozian, N. (2012). Non-contractual obligations - civil liability (Vol. 1). Tehran: University of Tehran Press.
  • Katozian, N. (2014). General rules of contracts, (Vol. 4). Tehran: Publishing Joint Stock Company.
  • Kharazi, S. M. (2006). Paper money, Journal of Jurisprudence of Ahl Al-Bayt, 47, 93-110.
  • Khodabakhshi, A. (2021). Lawsuits (Vol. III) Analysis and Critique of Judicial Procedure, Tehran: Publishing Joint Stock Company.
  • Khosravi Farsani, A., & Biranvand, Sh. (2010). A comparative study of penalty clause and punitive damages, Legal Journal of Judiciary, 74 (70), 133-151
  • Malakehpour Shoushtari, S. M. (2021). Possibility of endowment (waqf) of ‎proprietary worth in light of a new analysis of the endowment contract. Private Law Studies, 3, 589-606.
  • Mankiw, N. G. (2018). Macroeconomics (H. R. Arbab, Trans.). Tehran: Ney Publishing.
  • Mirshekari, A. (2017). Adjustment of liquidated damages, Two Quarterly Journal of Judicial Procedure-Private Law,, (1), 33-38.
  • Mohaghegh Ahmad Abadi, S.M., &, Rezaei Nejad, H. (2020). Delays in the implementation of the monetary obligation and its effects (analysis of case law and critique of judicial procedure), Quarterly Journal of Private Law Research, 26, 271-294.
  • Mohaghegh Damad, S. M. (2007). Rules of jurisprudence in the civil sector 2,Tehran: Samt.
  • Mohaghegh Damad, S. M. (2009). The general theory of clauses and obligations in Islamic law. Tehran: Center for the Publication of Humanities.
  • Mohaghegh Damad, S. M. (2020). The general theory of the negation of difficulty in Islamic law. Tehran: Center for the Publication of Islamic Sciences.
  • Montazeri Najafabadi, H. A. (2009). Treatise of requests for a legal opinion (Vol.2). Qom.
  • Mosaei, M. (2005). Investigating the reasons for the compensation of devaluation of money. Quarterly Journal of Business Research, 34, 149-187.
  • Mousavi Bojnourdi, S. M. (1375). Jurisprudential rules of money, Journal of Ahl al-Bayt Jurisprudence, (7),9-42.
  • Namvar, S., & Hassani, A. (2011). A comparative study of penalty clause in French and Iranian law, Journal of Shabak, 7, 11-24.
  • Ranjbar, R., & Salaripour, E. (2011). A study of the nature and principles of legal jurisprudence of penalty clause, Quarterly Journal of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, 3 (8 & 9), 6-37.
  • Sadr, S. M. (1401 AH). Al-Bank Al-Rabwi Fi Al-Islam. Lebanon: Dar Al-Ta'arif Press.
  • Shahidi, M. (2004). Civil Law, Volume III, Effects of Contracts and Obligations, Tehran: Majd Publication.
  • Shiravi, A.(2000). Critique of the rules of civil procedure regarding the claim for contractual damages and delay in payment, Journal of Qom Higher Education Complex, (9), 7-50
  • Sobhan, J. (2017). Lesson outside of jurisprudence, https://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/sobhani/feqh/96/961115/
  • Takhiri, M. A. (2003). The financial criminal clause in usury-free banking, Ahl al-Bayt Fiqh Journal, 35, 63-71.
  • Yousefi, A. A. (2002). Compensation of the devaluation of money in debts and financial relations. Islamic Economics, 2(6), 45-66.