نشریه دانشنامه حقوق اقتصادی یک نشریه علمی و بین رشته ای در زمینه های اقتصاد و حقوق است که پژوهش های محققین را منتشر می کند.

علمی پژوهشی
امکان سنجی حمایت از علائم تجاری غیرمتعارف غیربصری دارای معنای ثانویه در نظام‌های ایالات متحده و اتحادیه‌ی اروپا

زهرا شاکری؛ مریم مهربان پورآذر

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 1-21

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.84474.1313

چکیده
  در دنیای مدرن امروز هر تولیدکننده‌ای با هدف تسلط هرچه بیشتر بر بازار محصولات خود و حذف یا کم‌رنگ‌کردن حضور سایر رقبا به دنبال متمایزکردن خود از ایشان است و یکی از این راه‌ها، استفاده از علامت تجاری‌ای است که از علائم سایرین، منحصربفردتر باشد، از این‌رو، استفاده از نشان‌هایی مانند صدا، رایحه، طعم و حس لمس ناشی از محصولات، به عنوان ...  بیشتر

علمی پژوهشی
تحلیل اقتصادی نظام دادرسی مدنی با تأکید بر رسیدگی فرجامی

میترا شفیقی؛ سید محسن حسینی پویا؛ سید حمیدرضا موسوی پور

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 22-36

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.86832.1351

چکیده
  دانش اقتصاد از این توانایی برخوردار است که مانند برخی علوم دیگر، به‌ مثابه یکی‌ از رکن‌های‌ اساسی‌ در تفسیر و تشریح آیین‌ دادرسی‌ مدنی‌ و قواعد و ساختارهای آن به کار رود. در این بین، یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که هزینه-های ناشی از ثبت و طرح دعوا و هزینه‌های ناشی از اطاله دادرسی در زمره عوامل دخیل در تحلیل اقتصاد دادرسی ...  بیشتر

علمی پژوهشی
ظرفیت‌های نظام حقوقی ایران برای ارزیابی تأثیرات قوانین در حوزه اقتصاد

علی صابری؛ سید محمد مهدی غمامی؛ روح الله مکارم

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 37-56

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.87775.1364

چکیده
  چکیدهقانون‌‌گذاری نیز همچون دیگر اعمال حکومتی از فرایند پیچیده و ظریفی تشکیل شده و از ابعاد مختلف قابل بررسی و مطالعه است. از جمله این ابعاد فرایند انجام ارزیابی‌‌هایی است که تصمیم‌سازان باید قبل و بعد از قانون‌‌گذاری به انجام آن متعهد باشند. در این پژوهش به این پرسش پرداخته می‌شود که «ظرفیت‌های نظام حقوقی ایران برای ارزیابی ...  بیشتر

علمی پژوهشی
نقش شفافیت در پیشگیری از جرایم اقتصادی

مجید صادق نژاد نائینی

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 57-79

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.86561.1346

چکیده
  یکی از مهمترین راهکارهای پیشگیری از جرایم اقتصادی، شفاف‌سازی نظام اقتصادی و نهادینه‌سازی بحث شفافیت است. از شفافیت تعریف‌های متعدد و متنوعی صورت گرفته است که این تنوع ناشی از ذوق، دریافت و تخصص ارائه‌کنندگان تعریف بوده است. زیرا شفافیت در امور مختلف سیاسی، اقتصادی و اداری مدنظر پژوهشگران قرار گرفته و به همین، دلیل هر کدام از این ...  بیشتر

علمی پژوهشی
تعارض قوانین حاکم بر تعهدات پولی

امیر غفاری؛ عباس کریمی

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 80-97

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.84929.1320

چکیده
  به دنبال جهانی‌شدن بازرگانی، مسائل حقوقی جدیدی مطرح می‌گردد که پیش از این در قوانین و نیز در دیگر منابع حقوق برای آن‌ها راه‌حل صریحی پیش‌بینی نشده‌‌است. یکی از این قبیل موضوعات، مسألۀ تعیین قانون حاکم بر تعهدات پولی است. در این اثر در تلاشیم تا به بررسی مسألۀ تعیین موضوعات تحت حکومتِ قوانین حاکم بر تعهدات پولی بپردازیم. لذا، سؤال ...  بیشتر

علمی پژوهشی
مفهوم "تغییر اساسی " در قواعد مبدأ، با نگاهی به موافقت‌نامه قواعد مبدأ سازمان جهانی تجارت

غلامنبی فیضی چکاب؛ ,وحید رجاء

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 98-122

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.88839.1382

چکیده
  مفهوم "تغییر اساسی" در تعیین منشأ کالاهایی که در چندین کشور تولید می‌شوند، نقشی حیاتی ایفا می‌کند و بر اعطای ترجیحات تجاری و اعمال تدابیر مختلف دولتی بر این کالاها تأثیر بسزایی دارد. این مفهوم در قلب قواعد مبدأ قرار گرفته و به عنوان ابزاری برای تشخیص کشوری که یک کالا واقعاً در آن تولید شده است، عمل می‌کند. در دنیای پیچیده تجارت جهانی، ...  بیشتر

علمی پژوهشی
تأثیر ویژگی های متاورس بر تحلیل ضدانحصار قدرت بازار

سید محمد هادی قبولی درافشان؛ مصطفی بختیاروند

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 123-139

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.88296.1373

چکیده
  متاورس بازار جدیدی است که پلتفرم‌های دیجیتال در آن فعالیت می‌کنند. این بازار برای شکوفایی، نیازمند رقابت بین پلتفرم‌های موجود در آن و فراهم بودن شرایط برای ورود رقبای جدید است. در بازار متاورس، سوءاستفاده بنگاه‌ها از وضعیت اقتصادی مسلط امری محتمل است. احراز این رفتار یکجانبه که از مصادیق رویه‌های ضدرقابتی است، مستلزم بررسی قدرت ...  بیشتر

علمی پژوهشی
"تحلیل مدل‌های مشارکت عمومی- خصوصی در تولید انرژی برقابی در خطوط انتقال آب (حل تعارضات با رویکرد نظریه بازی‌ها)"،

علیرضا قدیمی؛ مصطفی سلیمی فر؛ علی اکبر ناجی میدانی؛ سعید ملک الساداتی

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 140-166

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.88220.1372

چکیده
  میان منابع انرژی تجدیدشونده، استفاده از انرژی منابع آبی جهت راه‌اندازی نیروگاه‌های برقابی کوچک، اهمیت فراوانی دارد. کمبود توانایی دولت در اجرای صحیح، به موقع و با کیفیت پروژه‌ها، استفاده از الگوهای جدید مشارکت بخش خصوصی و دولتی را تاکید می‌کند. در مرور مطالعات، روش جامعی که بتواند نتایج مختلف بروز اختلافات در محیط قراردادهای ...  بیشتر

علمی پژوهشی
امکان‌سنجی وقف اوراق بهادار در حقوق ایران و فقه امامیه با نگاهی به آموزه-های حقوق اقتصادی

زهراسادات مرتضوی؛ سید مصطفی محقق داماد؛ محمد تقی رفیعی

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 167-182

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.85521.1339

چکیده
  با در نظر گرفتن جریان جهانی سازی اقتصاد و ارتباط متقابل دانش حقوق و اقتصاد، امروزه شاهد بازتعریف مفاهیم و استانداردهای اقتصادی تاریخی با معیارهای نوین می باشیم بدین‌سان، در حقوق ایران که نظام قانونگذاری ان، منبعث از فقه امامیه است، توجه به مطالعات تطبیقی از اهمیت خاصی برخوردار بوده که این امر پویایی بیش از پیش موضوعات فقهی را ایجاب ...  بیشتر

علمی پژوهشی
مطالعۀتوزیع بهینۀ منابع در نظام عدالت کیفری جمهوری اسلامی ایران در پرتو تجارب سایر کشورها

رحیم نوبهار؛ فاطمه صفاری

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 183-212

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.86911.1354

چکیده
  محدودیت منابع مالی، مدیریت هزینه‌های روزافزون عدالت کیفری و بهینه‌سازی منابع تخصیصی به این نظام را ایجاب می‌کند. تحقق این امر مستلزم آن است که سهم کارآمد بخش‌های نظام عدالت کیفری تعیین و منابع تخصیصی به این نظام به صورت بهینه میان آن بخش‌ها تقسیم شود.چهارچوب تحلیل در پژوهش حاضر، رویکرد اقتصادی به حقوق کیفری است.این مقاله با تکیه ...  بیشتر

علمی پژوهشی
بررسی نظریه‎ های تنظیم ‎گری در صنعت بیمه ایران

لیلی نیاکان؛ زینب بهبودی راد؛ علی سوری

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 213-232

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.86713.1349

چکیده
  صنعت بیمه به‌عنوان یک نهاد مالی، جایگاه ویژه‌ای در رشد و توسعه اقتصادی دارد. ازاین‌رو ثبات و کارایی این صنعت برای اقتصاد کشور امری ضروری است. بازار بیمه از آن دسته از بازارهاست که رفتار آزاد مشارکت‌کنندگان در این بازار منجر به کارایی نمی‌شود و در معرض شکست بازار است. موضوع شکست بازار، توجیهاتی برای دخالت دولت از طریق وضع مقررات ...  بیشتر

علمی پژوهشی حقوق بانکی
الگویی برای مدیریت ریسک‌های حقوقی در صنعت بانکداری ایران

سوران رشیدی؛ سید محمد رضا میری لواسانی؛ مهدی منتظر

دوره 31، شماره 25 ، شهریور 1403، صفحه 233-255

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.85623.1334

چکیده
  هدف از این مطالعه، شناسایی ریسک‌های حقوقی در صنعت بانکداری و ارائه الگوی مدیریت این ریسک‌ها است. در این راستا روش تحقیق تلفیقی (کیفی و کمی) می‌باشد. بخش کیفی تحقیق با استفاده از تئوری داده بنیاد و از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با 15 نفر از خبرگان حوزه بانکداری با نمونه‌گیری هدفمند انجام شد. نتایج سه مرحله کدگذاری باز، محوری ...  بیشتر

کارآیی اقتصادی شرط وجه التزام برای مبیعِ مستحق للغیر درآمده (فراتر از آرای وحدت رویه شماره 733 و 811)

سید حسن حسینی مقدم؛ حسین حمزه رباطی

دوره 28، شماره 20 ، اسفند 1400، ، صفحه 197-217

https://doi.org/10.22067/economlaw.2022.41908

چکیده
  از مهم‌ترین نگرانی‌های خریداران، مواجه‌شدن با مستحق للغیر درآمدن مبیع و سپس مسئله نحوه استرداد ثمن و غرامات وارده از رد و بطلان معامله فضولی، جهت اعاده قدرت خرید وی نسبت به نوع مبیع فضولی در زمان اعلان بطلان معامله بر بنیاد رأی وحدت رویهشماره 733 و 811 و مواد 263، 325 و 391 قانون مدنی است، که فضول را ملزم به پرداخت غرامات ناشی از کاهش ارزش ...  بیشتر

پژوهشی در مالکیت گنج و میراث فرهنگی و قوانین مربوط به آن

ابوالفضل علیشاهی قلعه جوقی؛ مهدی دهقان

دوره 21، شماره 6 ، بهمن 1393

https://doi.org/10.22067/le.v21i6.24180

چکیده
  در قوانین موجود درباره گنج و میراث فرهنگی، موارد قابل توجهی از محدود ساختنِ مالکیتهای خصوصی گنج، دفینه و آثار تاریخی- فرهنگی دیده می شود, از جمله ماده 562 قانون مجازات اسلامی که هرگونه کاوش به قصد به دست آوردن اموال تاریخی – فرهنگی را ممنوع دانسته و مرتکب را به حبس از شش ماه تا سه سال و ضبط اشیای مکشوفه محکوم می کند. و کسی که این اموال ...  بیشتر

تحلیل رأی وحدت رویه شماره 733 هیأت عمومی دیوان عالی کشور؛ با تأکید بر ماهیت پول و تمایز کاهش ارزش پول، خسارت تأخیر تأدیه و خسارت ناشی از افزایش قیمت‌ها

عباس کریمی؛ محمد هادی جواهرکلام

دوره 27، شماره 17 ، خرداد 1399، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22067/lowecon.2021.47236.0

چکیده
  در این مقاله، رأی وحدت رویه شماره 733 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، با روش توصیفی تحلیلی و با هدف تعیین خسارت قابل جبران در فرض مستحق للغیر درآمدن مبیع، تحلیل شده است. ظاهر رأی نشان می‌دهد که تنها کاهش ارزش پول بر مبنای نرخ تورم قابل جبران بوده و خسارت ناشی از افزایش قیمت‌ها از شمول رأی خارج است؛ این در حالی است که اختلاف شعب دادگاه‌های ...  بیشتر

اعتبار شرط وجه التزام در دیون پولی؛تحلیل رأی وحدت رویه شماره 805 هیأت عمومی دیوان عالی کشور

سید محمد حسن ملائکه پور شوشتری؛ محسن علیجانی

دوره 29، شماره 21 ، مرداد 1401، ، صفحه 303-340

https://doi.org/10.22067/economlaw.2022.74203.1122

چکیده
  چکیده:پیش بینی وجه التزام در تعهدات پولی اگرچه رایج است اما ترویج آن موجب نگردیده تا ماهیت و احکام آن بدون اختلاف مورد قبول حقوقدانان باشد. بنا به طبع این تعهدات، ریشه اختلافات به ماهیت پول و حرمت ربای قرضی بر می گردد. اگرچه ضرورت بانکداری نوین موجب گردید تا قانونگذار در قانون عملیات بانکداری بدون ربا با شرایطی مطالبه مازاد بر مبالغ ...  بیشتر

سقف وجه التزام در تعهدات پولی با نگاهی نقادانه به رأی وحدت رویه شماره 805 دیوان عالی کشور

رسول بهرامپوری؛ جواد خدادادی

دوره 29، شماره 22 ، بهمن 1401، ، صفحه 348-321

https://doi.org/10.22067/economlaw.2022.73972.1114

چکیده
  حدود اعتبار وجه التزام قراردادی در تعهدات پولی، همواره از موضوعات بحث برانگیز در نظام حقوقی ایران بوده است؛ با توجه به مواجهه نهادهایی نظیر شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام با خسارت تأخیر تأدیه در طول زمان، علیرغم تصویب قوانینی نظیر قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی در سال 1379، همچنان این سؤال در نظام حقوقی ...  بیشتر

ابر واژگان